Czym jest ciśnienie atmosferyczne? Jak to się dzieje, że na co dzień nie odczuwamy działającego na nas nacisku mas powietrza? W jaki sposób zmiany ciśnienia oddziałują na samopoczucie osób, które są na to wrażliwe?
Co to jest ciśnienie atmosferyczne?
Najogólniej rzecz ujmując, ciśnienie atmosferyczne to stosunek wartości siły, z jaką słup powietrza naciska na powierzchnię Ziemi do powierzchni, na jaką naciska. Jest to więc miara nacisku, jaki powietrze lub inny gaz wywiera w konkretnym momencie na daną powierzchnię.
Wartość ciśnienia atmosferycznego podawana jest w hektopaskalach. Na Ziemi ciśnienie atmosferyczne wynosi średnio 1013 hektopaskali. Co to oznacza? Otóż wynika z tego, że na jeden centymetr kwadratowy powierzchni naciska ciężar odpowiadający jednemu kilogramowi. Jak zaznaczyliśmy, jest to wartość średnia, ponieważ nie w każdym miejscu na Ziemi ciśnienie atmosferyczne wynosi tyle samo. Maleje ono wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza, ponieważ im wyżej znajduje się dane miejsce, tym mniej znajduje się nad nim naciskających mas powietrza.
Ciśnienie atmosferyczne ma wpływ na pogodę. Wysokie ciśnienie wiąże się ze słoneczną, wyżową pogodą, podczas gdy przy niskim ciśnieniu mogą występować niekorzystne zjawiska atmosferyczne, takie jak huragany i orkany.
Dlaczego ciśnienie atmosferyczne jest nieodczuwalne?
A zatem na każdy centymetr kwadratowy danej powierzchni, na przykład naszej skóry, przypada nacisk mas powietrza odpowiadający jednemu kilogramowi. To oznacza, że na 1 metr kwadratowy przypada nacisk odpowiadający 10 tonom. Dlaczego nie odczuwamy tego obciążenia?
Organizm żyjący w takich warunkach jest do nich po prostu przyzwyczajony. Panujące w większości tkanek ciśnienie jest mniej więcej takie samo jak to, w którym żyjemy. Znajdujące się w skórze receptory dotyku nie reagują na nacisk powietrza, ponieważ działa on na nie przez cały czas, staje się więc niewyczuwalnym tłem.
Jak oddziałują na nas zmiany ciśnienia?
Nieco inaczej wygląda sprawa w wypadku, gdy ciśnienie ulega zmianie (bo jego wartość nie jest przez cały czas taka sama). Najwyższe ciśnienie odnotowane w Polsce wynosiło 1054 hPa, a najniższe 965 hPa. Jak widać, nie są to jakieś drastyczne odchyły od normy. Istotnie, zmiany ciśnienia są stosunkowo niewielkie. Nie wynoszą więcej niż kilka procent, dlatego z reguły nie mają większego wpływu na nasze zdrowie.
Mogą jednak wpływać na samopoczucie. Meteopaci, czyli osoby wrażliwe na warunki pogodowe, mogą zaobserwować u siebie nieprzyjemne objawy zmiany ciśnienia atmosferycznego. Pojawiają się dolegliwości bólowe – przede wszystkim dotyczy to głowy i stawów. Do rzadkości nie należą też zawroty głowy. Może wystąpić dyskomfort związany z układem krążenia i pracą serca
Ból głowy spowodowany zmianą ciśnienia atmosferycznego może przerodzić się w migrenę, którą trudno złagodzić tabletkami przeciwbólowymi. Oprócz tego wysokie ciśnienie atmosferyczne może powodować u takich wrażliwych osób również senność i rozdrażnienie. Zwiększa także ciśnienie tętnicze krwi, a zarazem jej krzepliwość.